Ipurua izeneko atletismo pista
1948tik proba atletikoak egin zituzten armagin estadioan, inauguratu eta urtebetera
Ipurua eraikitzeak, futbola eta Eibarren hazkundea sustatzeko sorrera-helburua betetzeaz gain, bere jarduera gauzatzeko arazoak zituzten beste kirol-modalitate batzuetan aritzeko ere balio izan du.
Eibarko orografiak berak kirol jakin batzuk praktikatzeko esparru leun bat erabiltzera bultzatzen zuen, leku libre gutxi eta aldapa eta desnibelez jositako hiri batean.
Ipuruak futbola ez den kirol batekin izan zuen lehen lotura dokumentatua 1948ko ekainean ospatu ziren proba atletikoak izan ziren, estadioa inauguratu eta bederatzi hilabetera.
Orduan Ipuruan Eibarko Kirol Kluba eta Aviron Bayonnais taldeen arteko nazioarteko topaketa bat izan zen, 100, 200 eta 5.000 metroko probekin, pisu eta disko jaurtiketarekin, altuera eta luzera jauziarekin eta errelebo olinpikoarekin.
Proba bakoitzean talde bakoitzeko bi atletek parte hartu zuten. CD Eibarren parte hartu zuten: Errasti, Arroitajauregui, Aldazabal, Alcorta, Aldazabal, Errazquin, Arzac, Aldazabal, Adarraga, Tellechea, Gomez, Apellaniz, Elustondo eta Guisasola.
Eibarren atletismoak ehun urteko historia du eta lehen izen propioa Luis Alejo Bolumburu eibartarrarena da, 1898an jaioa eta Gipuzkoako lehen bi kros txapelketak irabazi zituena, 1916an (Gipuzkoako Atletismo Federazioa sortu zen urtea) eta 1918an eta 1918ko Espainiako txapelketako 5.000 metroetan brontzea.
Kirol honen gorakada 1924an Eibar Kirol Kluba sortu zenean sendotu zen, bere atletismo saila historikoki armagintzan jarduera atletikoen sustatzaile nagusia izan delarik.
1940ko hamarkadan Eibarko atletismoaren bultzatzailea Eulogio Echeverria izan zen. 1948an hil zen, eta 1949an eta 1950ean Ipuruako futbol zelaian "Debutarien Txapelketa" antolatu zuen. Koadrilentzako garaikur berezia izan zen, 80 metro, altuera, luzera eta xabalinako probekin.
Ipuruan praktika atletikoaren presentzia 50eko hamarkadan sendotu zen, Gipuzkoako bi txapelketa edo lasterketetako atletek egiten zituzten entrenamenduekin, adibidez, xabalina jaurtiketa eta baita luzera jauzia ere, ad hoc hobi bat gaitu baitzen.
1956tik aurrera, atletak Ipurua ohiko egoitza bezala uzten hasi ziren Eibar Kirol Klubaren egoitza berrian, Maiatzaren bia kalean, gimnasio bat jartzeagatik eta futbolarekin bateraezintasun arazo gero eta handiagoengatik.
Pistako probarik gabe, Ipuruako atletismoa 60ko hamarkadaren hasieran bizi izan zen bere urrezko aroan, Bolumbururen Oroimenezko Krosaren zenbait ediziotan, mundu mailako atleta ospetsuek parte hartu zutelarik.
CD Eibarrek antolatutako proba honek 40ko hamarkadaren amaieran egin zuen edizioren bat futbol zelaian, eta 60ko hamarkadaren hasieran itzuli zen, Eibarren belarra zuen espazio lau bat aurkitzeko zailtasunagatik.
Urte horietako palmaresa Fernando Aguilarrek hasi zuen, 1961ean eta 1964an irabazle izan zena eta 1964an Tokion olinpikoa izan zena.
1962an garaipena Mariano Haro izeneko 21 urteko promesarentzat izan zen, ondoren espainiar atletismoko figura mitikoa, lau aldiz Nazionalen Kroseko txapeldunordea (gaur egungo Munduko Txapelketa), olinpikoa 1972an eta 1976an eta 27 titulu nazionalekin.
1963an garaipena Francisco Aritmendiri egokitu zitzaion, hil berria eta Nazioen Krosa irabazi zuen espainiar bakarra.
Belarraren egoeragatik Ipurua erabiltzeko gero eta zailtasun handiagoak eta Federazioaren araudiaren aldaketak Bolumbururen Memorialaren eszenatokia aldatzera behartu zuten, 1968tik aurrera Arrateko zelaian ospatzen hasi zena.
Data horretatik aurrera, armagintza egoera bakanetan atletismoa praktikatzeko baino ez da erabili, hala nola Elena Guisasolaren entrenamenduetan, 80ko hamarkadako lehen erdiko euskal esprinter onena.
Erreportaje honetan jasotako datuak SD Eibar Fundazioaren Patronatuko kide den Jesús Gutiérrez historialari eibartarraren artxibotik atera dira. Argazkiak Indalezio Ojanguren-Eibarko Kirol Klubaren funtsetatik eta Egoibarratik (Bolumburu Funtsa) ateratakoak dira.
Argazki-oinak (hurrenkera kronologikoan):
- Luis Alejo Bolumburu (ezkerra) eta Juan Muguerza (eskuina)
- Xabalina jaurtitzea Ipuruako proba batean, 1948an
- 1948ko Bolumbururen V. Memoriala, Ipuruan ospatua
- Mariano Harok 1962ko Bolumbururen Memorialaren garaikurra jaso du Luis Alejo Bolumbururen anaia baten eskutik